Bitloos hoofdstel

Een bitloos hoofdstel moet, net als elk ander type hoofdstel, altijd goed passen en mag niet te los of niet te strak zitten.

Als je bitloze hoofdstel te strak zit, kan dit je paard storen of zelfs pijn geven. Daarnaast kan het voor wrijving en druk zorgen en daarmee druk- en/ of schuurplekken veroorzaken. Als je bitloze hoofdstel te los is zit zal het glijden en schuiven waardoor je hulpen verwateren, je bitloze hoofdstel verkeerd inwerkt of waardoor je hulpen misschien helemaal niet aankomen bij je paard.

Aangezien er veel verschillende modellen en uitvoeringen bitloze hoofdstellen zijn en ze aanzienlijk kunnen verschillen in vorm, eigenschappen en model moet je voor elk bitloze hoofdstel specifiek kijken hoe deze moet zitten op jouw paard. Lees de gebruiksaanwijzing of beschrijving van je bitloze hoofdstel goed door en zoek eventueel aanvullende informatie op als je twijfelt of je je bitloze hoofdstel correct hebt afgesteld. Op deze manier kunnen jij en je paard genieten van de juiste eigenschappen en inwerking van jullie hoofdstel zoals deze is bedoeld.

Aangezien het rijden met een bitloos hoofdstel alleen maar populairder wordt komen er steeds meer modellen op de markt met elk hun specifieke eigenschappen en inwerking.

Een bekend model welke oorspronkelijk uit de westernsport komt is de sidepull. Dit bitloze hoofdstel werkt voornamelijk op de neus van je paard. De teugels worden bevestigd aan de zijkanten van de neusriem. De scherpte van het hoofdstel verschilt per merk en uitvoering.

Daarnaast kennen we de hackmore, dit is is één van bekendste bitloze hoofdstellen in Nederland. Je ziet ze vaak bij springruiters welke op hoog niveau rijden. De Hackamore werkt met een zogenaamde hefboomwerking maar er zijn ook bitloze hoofdstellen uitgevoerd met een soort ster of rad. Hoe scherp dit hoofdstel inwerkt hangt af van de lengte van de scharen of de bevestiging van de teugels. Een hackamore werkt met druk op de neus, kin en achter de oren. Een hackamore is de scherpste bitloze optoming die momenteel verkrijgbaar is.

De bosal is ook bekend uit de western riding, waar hij vaak wordt vaak gebruikt als hoofdstel voor de eerste training van een paard. De bosal is geen gemakkelijk hoofdstel om mee te rijden, je moet bij dit bitloze hoofdstel een goede zit hebben en je gewichtshulpen goed kunnen gebruiken. De lijst van bitloze hoofdstellen zou eindeloos kunnen doorgaan, maar het beste is om specifieke informatie over elk model in te winnen om zo het bitloze hoofdstel te kiezen die het beste bij jou en je paard past.

Een bitloos hoofdstel onderscheidt zich van andere hoofdstellen doordat het wordt gebruikt zonder bit. De teugels worden meestal bevestigd aan de neusriem en dus niet aan de bitringen van het bit in de paardenmond. Hierdoor werkt een bitloos hoofdstel in op de neus, wangen, achter de oren en/ of op de kin van je paard.

Bitloze hoofdstellen worden beschouwd als bijzonder zacht. Echter moet niet worden vergeten dat ook bitloze hoofdstellen inwerken door druk en daardoor in de handen van onervaren ruiters of ruiters met een harde hand net zo goed schade kunnen toebrengen aan een paard. Dit komt vooral omdat de neusbrug even gevoelig is als de mond van het paard.

Als je bitloos wilt gaan rijden is het aan te bevelen dat je, na het kiezen van het geschikte bitloze hoofdstel voor jou en je paard, hulp zoekt van een ervaren rijinstructeur om je hier goed in te begeleiden.

Steeds meer ruiters kiezen voor een bitloos hoofdstel, meestal omdat het rijden zonder bit als bijzonder zacht wordt beschouwd. Echter moet niet worden vergeten dat ook bitloze hoofdstellen inwerken door druk. Niet in de mond van je paard maar wel op de neus, kin, kaak, hals en/ of achter de oren. Hierdoor kan een bitloos hoofdstel in de handen van onervaren ruiters of ruiters met een harde hand net zo goed schade toebrengen aan een paard. Dit komt vooral omdat de neusbrug even gevoelig is als de mond van het paard.

Het voordeel van een bitloos hoofdstel is dat er geen metaal in de mond van het paard zit. Paarden die gevoelig zijn in de mond kunnen hier baat bij hebben. Daarnaast zijn er studies die zeggen dat het bit het voedingsreflex triggert en het paard daarom instinctief van de eigenlijke training wordt afgeleid. De voordelen van een bitloos hoofdstel zullen dus altijd afhangen van je paard en je eigen rijvaardigheid. Elk hoofdstel is zo zacht als de hand van de ruiter die de teugels vast heeft. Als je bitloos wilt gaan rijden is het aan te bevelen dat je, na het kiezen van het geschikte bitloze hoofdstel voor jou en je paard, hulp zoekt van een ervaren rijinstructeur om je hier goed in te begeleiden.

De Californische hackamore is een bitloos hoofdstel en erg populair bij westernruiters. Het wordt vaak een bosal genoemd, hoewel dit eigenlijk alleen de naam is voor het neusstuk van dit hoofdstel. De bosal is gemaakt van gevlochten koeienhuid. Deze past zich aan de vorm van het paardenhoofd aan door de lichaamswarmte van het paard. Aan de rechter- en linkerkant van het bosal zitten de "side buttons" waartussen het kopstuk wordt vast gemaakt. Dan volgen de cheeks en onderaan zit een dikke knoop, de "heel knot". De touwteugels zijn bevestigd aan het onderste deel van het neusstuk. Ze worden ook wel Mercante genoemd. Deze touwteugels waren oorspronkelijk gemaakt van paardenhaar, tegenwoordig wordt hier vaak nylon voor gebruikt. Het is niet de bedoeling om bij deze optoming continue veel teugeldruk te houden. Daarnaast moet je een goede zit hebben en je gewichtshulpen goed kunnen gebruiken om met een bosal te kunnen rijden.